Twórczość

Twórczość Mistrza Kraszewskiego

Nulla dies sine linea – ani dnia bez linijki

Józef Ignacy Kraszewski jest uznawany za pisarza z największym dorobkiem w historii całej polskiej literatury. Szacuje się, że napisał 232 powieści (w ponad 400 tomach), ok. 150 opowiadań, nowelobrazków, ponad 20 dzieł dramatycznych, 10 tomów poetyckich, ponad 20 tomów dzieł naukowych oraz “niezliczoną” ilość artykułów do czasopism. Liczbę wysłanych przez niego listów niegdyś szacowano na… 200 000 (nie licząc korespondencji pisarza do czasopism) i choć dziś przyjmuje się, że była to liczba zawyżona, ogrom jego zachowanej korespondencji i tak robi imponujące wrażenie.

Do tego dokonał 21 przekładów na języki obce. Jako utalentowany malarz i rysownik zostawił też ok. 2000 rysunków (z czego zachowało się niestety tylko 900). Nazywano go “Napoleonem literatury“, “Doktorem Omegą” czy nawet “Czarnoksiężnikiem“. Nieraz musiał zmagać się z oskarżeniami, że do pisania zatrudnia pomocników. Stworzył własny model powieści historycznej: powieść dokumentalną, opartą na rzetelnej wiedzy, gdzie tkankę fabularną buduje się z historycznych faktów, a głównym bohaterem jest często król, hetman czy inna ważna postać z historii.

Ten model najpełniej realizuje cykl “kronik historycznych” (29 powieści w 78 tomach), zaczęty Starą baśnią (1876) i zakończony Saskimi ostatkami (1889). Dziełami swymi uczył historii narodowej, rozpowszechniał poglądy demokratyczne, przekonywał o równości ludzi, a szkodliwości podziałów stanowych. Jako stałą zasadę swojej literackiej działalności przyjął motto: Nulla dies abeat, quin linea ducta supersit (niech nie minie żaden dzień bez napisania linijki), znane również w skróconej formie: Nulla dies sine linea.

Książnica Cieszyńska